Benno Boeters was (hoofd-)redacteur van Technisch Weekblad, volgt met een technische bril de ontwikkelingen in duurzame energie en is voorzitter van energie-coöperatie Spaarnezaam. Hij schrijft deze column op persoonlijke titel.

Winderig 2021

21 december 2020

Het is vandaag de kortste dag van het jaar en het regent ook nog eens gestaag. Het goede nieuws: 2020 zit er bijna op en de zon klimt nu weer elke dag een beetje hoger. Ik heb de opbrengstcijfers van ons (Spaarnezaam) zonnedak op het Zijlpoortgebouw nog eens bekeken, en dan zie je dus dat de panelen in december bijna 14 keer minder stroom produceren dan in de topmaand mei. Maar met al die regen worden ze wel lekker schoon, zullen we maar denken.

Mijn vorige column ging over de werkloze windmolens op Schoteroog en de goede redenen om de photovoltaïsche opwekking aan te vullen met elektriciteit uit wind. Daar doe ik nog een paar argumenten bij. Per opgewekte kilowattuur is ‘wind’ de helft goedkoper dan ‘zon’. Windmolens doen het juist goed van november tot en met februari, ze wekken dan gemiddeld in die vier maanden net zoveel op als in de resterende acht. En dan is er nog het ruimtebeslag: één windmolen met een vermogen van 3 MW produceert zo’n 7000 MWh, ofwel genoeg voor 2000 huishoudens, ofwel het equivalent van 28.000 zonnepanelen. Ofwel een oppervlak van 12 voetbalvelden.

Maar er is goed nieuws: de fractie van de CU in de Tweede Kamer heeft de minister op 17 december vragen gesteld over Schoteroog en waarom daar geen werkende turbines draaien. Vooral vraag negen raakt de kern: ‘Bent u (minister van EZ en Klimaat) gezien het draagvlak in de regio en de ambities van het Klimaatakkoord bereid op grond van artikel 2.2.2 lid 4 van het Luchthavenindelingsbesluit een verklaring van geen bezwaar af te geven voor de plaatsing van drie tot vier windmolens met een tiphoogte van 150 meter of vier tot zes windmolens met een tiphoogte van 125 meter in de oostflank van de Haarlemse Waarderpolder, zodat de energieopbrengst wordt gemaximaliseerd en een rendabele businesscase mogelijk wordt?’

Dat luchthavenindelingsbesluit is (was?) een argument uit ambtelijke hoek om nieuwe turbines aan de noordkant van de Waarderpolder tegen te houden. Maar de CU-parlementariërs wijzen er fijntjes op dat de zendmast van KPN aan de zuidoostkant al jaren 150 m in de lucht steekt. Daar is, als ik het goed heb, nog nooit een vliegtuig aan blijven haken.

De CU-ers verwijzen in hun kamervragen ook naar de discussies in de Haarlemse gemeenteraad en naar het Actieplan Schone Energie dat het gemeentebestuur dit najaar heeft opgesteld. Goed dat dat stuk ook in Den Haag is beland.

Maar ik zit wel met de vraag wat nou precies de acties zijn van de gemeente. We hadden gehoopt op concrete acties (het heet toch een Actieplan!?). Raadsleden hadden de wethouder vóór de zomer ook heel concreet gevraagd waarom het niet opschoot, bijvoorbeeld met nieuwe collectieve zonnedaken. Wat gaan we in 2021 oppakken, aanleggen, van de grond krijgen…? Welke nieuwe daken stelt de gemeente beschikbaar voor de coöperaties? Hoe helpt de gemeente ons?

Helaas, we moeten het doen met zinnen als: ‘Het Actieplan Schone Energie is een eerste aanzet om de ambitie van Haarlem uit de RES NHZ (750TJ) te concretiseren op haalbaarheid en op welke manier hier vorm aan kan worden gegeven.’ Met andere woorden: geen actie, geen projecten waar we nu onze tanden in kunnen zetten, maar een ‘aanzet om te concretiseren op haalbaarheid’ etc. En vooral veel verder vergaderen over de Regionale Energie Strategie NH-Zuid.

Zo houdt het gemeentebestuur een mooie traditie in stand om op elke roep om harde resultaten in duurzame energieprojecten te reageren met een vólgende nota en het afkondigen van een nieuwe doelstelling (750 terajoule!). Net zoals een paar jaar geleden, toen de eerste nota Duurzaamheid op tafel lag, waarop na enige tijd de vraag kwam waarom het niet opschoot met die duurzaamheid. Waarop de wethouder kwam met een nota Versnelling Duurzaamheid. Die ook niet werkte.

Een ding is wel duidelijk: áls die nieuwe windturbines er komen, en we gaan die echt voor zeker 50 procent in lokale eigendom geven, dan ligt een groot postcoderoos-project klaar voor deelname van zo’n twee- tot zesduizend huishoudens. Dat is nog eens een project om als coöperaties gezamenlijk op te pakken. Ik wens iedereen een winderig 2021.