Benno Boeters was (hoofd-)redacteur van Technisch Weekblad, volgt met een technische bril de ontwikkelingen in duurzame energie en is voorzitter van energie-coöperatie Spaarnezaam. Hij schrijft deze column op persoonlijke titel.

Hoe ‘beleggen’ we Schoteroog?

2 april 2021

Krachtige uitspraken (7)

Haarlem ligt wel vlakbij de duinen maar binnen de gemeentegrens hebben we slechts één heuvel: Schoteroog. Het is geen echte maar een kunstmatige heuvel. Eronder ligt een afgedekte en met damwanden ingesloten voormalige gemeentelijke stortplaats. Als je er bovenop staat zie je de duinen in het westen, de Mooie Nel aan de noord- en oostkant en de windturbines in het westelijk havengebied van Amsterdam. Er staan ook nog vier oude versleten windmolens onderaan de heuvel; de lokale stilstandsymbolen. En dan zitten we hier ook nog pal tussen bedrijventerrein Waarderpolder en recreatieschap Spaarnwoude.

Afvalzorg heet het bedrijf dat moet zorgen dat er geen vervuiling uit de oude stort weglekt naar grond-, oppervlaktewater of lucht. Er werd ook gas ‘gewonnen’ uit het broeiende afval – gecombineerd met biogas uit de afvalwaterzuivering ernaast – maar daar is men mee gestopt.

Geen gas meer, geen wind … maar Afvalzorg ziet wel de kans om hier 4 tot 5 megawatt aan vermogen in zonnepanelen op te leggen. Daarmee zouden 1424 (!) ‘Haarlemse huishoudens’ van CO2-vrije elektriciteit te voorzien zijn. Mooi plan, maar…

U raadt het al, er liggen weer eens beren op de weg. Zijn die panelen straks van Haarlemmers of van beleggers ‘van buiten’? Wie investeert en profiteert? Waar gaat de opgewekte zonnestroom naartoe? Hoe gaat die heuvel met panelen er uit zien? Als er panelen liggen, komen er dan ooit nog windturbines? Wie beslist nou uiteindelijk wat daar gaat gebeuren? En wat doet de gemeente!?

Van een strakke gemeentelijke regie om dit complexe maar veelbelovende plan tot een goed einde te brengen is tot op heden niet veel te merken. (Verrassing!) Afvalzorg (een bedrijf dat volledig eigendom is van de provincies Noord Holland en Flevoland) heeft het voortouw genomen en presenteert nu voorlopige ontwerpen in het ‘participatietraject’. Aan de eerste digitale vergadersessie namen ook een paar vertegenwoordigers van Haarlemse energiecoöperaties deel.

Wij van de coöperaties denken bij participatie natuurlijk aan het coöperatiemodel (gezamenlijk eigendom, deelnemers beslissen, geen winstoogmerk). En participatie houdt dan ook in dat we willen zorgen voor een zo goed mogelijke inpassing in de omgeving. Maar wat Afvalzorg eronder verstaat, is nog onduidelijk.

Het bedrijf realiseerde in 2019 een zonnestroomproject samen met afvalverbrander HVC: Zonnepark Wieringermeer (11.000 panelen). Daar bestond participatie simpelweg uit ‘obligaties’. Inwoners uit de gemeente Hollands Kroon, Medemblik en Opmeer kregen ‘voorrang’ om obligaties te kopen, dus geld uit te lenen aan het project en daarvoor vijf procent rente te ontvangen. Uiteindelijk maakte het niet uit waar de obligatiehouder woonde. ‘Wees er snel bij want op is op’.

Lekker overzichtelijk, een pure belegging.

Als dat ook de participatie voor Schoteroog moet zijn, dan zijn wij als coöperaties uitgepraat. Veel succes, Afvalzorg. Maar dat zou het hele idee en alle afspraken over lokale participatie en lokale eigendom zoals die onder meer tijdens de RES-vergaderingen zijn gemaakt, overboord kieperen.

Willen we een beleggingsobject op Schoteroog of willen we een zonneheuvel die ‘van ons’ is, waarin we ècht participeren? Dus ook kunnen meebeslissen over hoeveel groen er nog tussen de panelen te zien is, of waar de opgewekte stroom naartoe gaat of hoe we de financiële opbrengst lokaal verdelen. Zoals we dat als coöperaties doen.

Prima om Schoteroog – deels – te beleggen met zonnepanelen, maar wordt het ‘obligatie-participatie’ of wordt het ‘coöperatie-participatie’?

Een volgende keer weer over windmolens.

Reacties zijn welkom: klik hier om per mail te reageren.